Odleżyny to rany pojawiające się na ciele w miejscach, które narażone są na długotrwały ucisk. Najczęściej pojawiają się u osób starszych, ciężko chorych i niepełnosprawnych, które są skazane na leżenie w łóżku. Odleżyny pojawiają się tam, gdzie ciało naciska na materac lub pościel. Przeważnie rany pojawiają się w okolicy potylicy, kręgosłupa, łokci, pośladków i pięt. Leczenie odleżyny nie jest proste, są to rany, które bardzo trudno wygoić. Dlatego dla komfortu chorego najlepiej do nich nie dopuścić i dobrze zadbać o profilaktykę przeciw odleżynom. Jednak gdy już się pojawią, należy je leczyć. Nieleczone odleżyny mogą odprowadzić do zgonu chorego.
Opatrunek
Jak leczyć odleżyny? Potrzebny do tego jest specjalny opatrunek. Pierwsze przełomowe badania nad leczeniem odleżyn pochodzą z lat sześćdziesiątych. Pokazały one, że wbrew pozorom rany lepiej zaleczają się w wilgotnym środowisku, niż w suchym, pozostawione same sobie. Naukowcy porównywali gojenie odleżyn bez opatrunku z gojeniem odleżyn pokrytych błoną poliuretanową. Okazało się, że te drugie goją się dużo szybciej. Po tym odkryciu zaczęto robić kolejne badania. Zaczęto eksperymentować z opatrunkiem, który pochłaniał by nadmiar wysięku z rany, jednak utrzymywałby jej wysoką wilgotność. Pomysł ten miał początkowo wielu przeciwników, gdyż wilgoć w ranie kojarzyła się wielu osobom z dużym prawdopodobieństwem złapana infekcji bakteryjnej. Jednak okazało się, że opatrunek poliuretanowy nie zwiększa możliwości złapania infekcji i tym sposobem zagościł na stale szpitalach i domach opieki.
Idealne lekarstwo
W obecnych czasach leczenie odleżyn to nie tylko błony poliuretanowe, ale również szereg innych środków o podobnym działaniu: hydrożele, dekstranomery czu opatrunki alginianowe. Aby opatrunek był jak najbardziej skuteczny, musi być dopasowany do stopnia zaawansowania odleżyn chorego. Jednak każdy z nich musi spełniać kilka warunków. Po pierwsze opatrunek musi utrzymywać wysoką wilgotność rany, ale jednocześnie usuwać nadmiar wysięku i toksyn z organizmu. Do tego powinien być oddychający, ale nieprzepuszczalny dla bakterii i wirusów. Po drugie, opatrunek nie może przylegać do rany i musi dać się go łatwo wymieniać. Opatrunki, które dotykają ran opóźniają ich gojenie, gdyż naruszają delikatny, dopiero odbudowujący się naskórek.