Oparzenia chemiczne – przyczyny, objawy, leczenie

Bardzo nieprzyjemne oparzenia chemiczne powstają na skutek kontaktu ze skórą środków chemicznych o właściwościach żrących. Powodują one zmiany na skórze o różnym charakterze, które przypominają oparzenie wywołane efektem cieplnym. Trzeba pamiętać przy tym, że najbardziej niebezpieczne przypadki oparzeń chemicznych mogą prowadzić do amputacji kończyny, a nawet śmierci. W przypadku kontaktu ze żrącą substancją powodującą oparzenie chemiczne należy zastosować odpowiednie środki łagodzące objawy lub wdrożyć rekomendowaną przez lekarza terapię.

Najczęstsze źródła oparzeń chemicznych

Niestety przyczyn oparzeń chemicznych może być wiele. Jak już zostało wspomniane, spowodowane są one przez żrące substancje chemiczne – kwasy lub zasady. Najwięcej przypadków oparzeń chemicznych spowodowanych jest przez:

• środki do chlorowania wody, np. w basenach
• mocne środki czyszczące
• kwas z akumulatora
• amoniak
• wybielacz
• środki do wybielania zębów
• środki przeznaczone do czyszczenia protez zębowych

Na oparzenia chemiczne najbardziej narażone są dzieci, szczególnie niemowlęta, osoby niepełnosprawne oraz osoby w podeszłym wieku ze względu na nieznajomość stosowania środków chemicznych.

Objawy oparzenia chemicznego

Objawy oparzeń chemicznych, a także ich intensywność i rozległość, zależą od środka chemicznego, z którym poszkodowany miał kontakt, a także m.in. od ilości środka chemicznego, czasu kontaktu substancji ze skórą, stężenia, rodzaju substancji (ciecz, gaz, ciało stałe), lokalizacji oparzenia itd.

Zazwyczaj w wyniku oparzenia chemicznego powstają zaczerwienienia i podrażnienia skóry. Tworzą się rany i pęcherze. Dla poparzenia kwasami charakterystyczne są powstające strupy. W przypadku kwasu solnego strupy mają odcień biały, zaś kwas siarkowy powoduje czarne strupy. W przypadku oparzenia zasadami również mamy do czynienia ze strupami białymi, jednak są one przy tym miękkie i wilgotne. Nieco rzadziej oparzenie chemiczne może objawiać się jako m.in. drętwienie w miejscu oparzenia, a także zmiana lub zaburzenie widzenia (niekiedy nawet utrata wzroku, jeśli środek dostanie się do oczu).

Jak postępować w przypadku oparzenia?

• W pierwszej kolejności należy jak najszybciej usunąć substancję chemiczną z powierzchni skóry. Jeśli uda nam się tego dokonać w ciągu 2 minut, jej wpływ na skórę nie będzie tak wielki. Należy więc opłukiwać miejsce kontaktu z substancją pod strumieniem wody przez kilkanaście minut.
• W przypadku poparzenia wapnem niegaszonym substancję usuwamy ze skóry poprzez ścieranie, a następnie płukanie silnym strumieniem wody.
• Przy oparzeniu kwasem skórę spłukujemy płynami zasadowymi, np. roztworem mydła, 3% roztworem soli oczyszczonej, wodą wapienną.
• Przy oparzeniu ługami skórę spłukujemy roztworami kwasów, np. 1% kwasem cytrynowym, 1% kwasem octowym, 3% kwasem borowym.
• Po zakończeniu spłukiwania oparzone miejsce trzeba zabezpieczyć suchym, jałowym opatrunkiem i jak najszybciej skontaktować się z lekarzem.