Odleżyny to – najprościej rzecz ujmując – martwica skóry, która często obejmuje także tkanki podskórne. Czasami dotyka także mięśni i kości. Odleżyny powstają w wyniku bardzo długiego ucisku i niedotlenienia tkanek. Mogą one powstać także w obrębie, niestety, błony śluzowej i być wtórnie zakażone. Najczęstsze miejsce ich powstawania to pośladki, kość krzyżowa, łopatki, łokcie, pięty czy kostki. Problem ten dotyczy najczęściej osób w podeszłym wieku, które nie poruszają się za często lub są nieprzytomne. Może jednak dotyczyć także osób młodszych, unieruchomionych w wyniku urazów.
Odleżyny – klasyfikacja
W zależności od stopnia rozległości i uszkodzenia skóry, wyróżniamy takie typy odleżyn:
- I stopnia – lekkie zaczerwienienie;
- II stopnia – sączące się zmiany skórne takie jak nadżerki, pęcherze, którym może towarzyszyć miejscowy obrzęk, zaburzenia mikrokrążenia, zmienna temperatura skóry;
- III stopnia – uszkodzenie pełnej grubości skóry aż do tkanki podskórnej, dno rany zawiera żółte masy rozpadających się tkanek lub czerwoną ziarninę;
- IV stopnia – uszkodzenie obejmujące tkankę podskórną;
- V stopnia – głębsza martwica obejmująca głębsze tkanki m.in. powięzie, mięśnie, mogąca zajmować również stawy i kości.
Odleżyny – jak im zapobiegać?
Najlepszym sposobem leczenia odleżyn jest odpowiednia profilaktyka. Kluczową rolę w profilaktyce tego schorzenia zajmuje zmiana pozycji ciała osoby chorej – co 2 godziny. Osoba leżąca powinna być przekładana w ciągu doby z jednego boku na drugi, układana na wznak oraz na brzuchu. Należy także bacznie ją obserwować, sprawdzać, czy na ciele chorego nie pojawiają się rany. Nieleczone odleżyny mogą prowadzić do nieodwracalnych zmian takich jak uszkodzenia ścięgien, mięśni, stawów czy kości. Tym bardziej należy pamiętać o odpowiedniej profilaktyce.
Odleżyny a dieta
Na odleżyny bardziej narażone są osoby niedożywione. Dlatego należy dążyć w przypadku chorego do osiągnięcia zdrowej masy ciała. Pacjent leżący potrzebuje około 30 kalorii na 1 kilogram masy ciała. Dieta przeciwodleżynowa powinna być lekkostrawna i wysokobiałkowa, bo białko pozytywnie wpływa na proces gojenia się ran. Posiłki powinny być rozłożone regularnie, częste i małe. Dieta powinna być bogata w witaminy oraz minerały. Dbać należy także o odpowiednie spożycie wody i błonnika.
Gdy mowa o higienie, nie należy używać perfumowanych mydeł, bo mogą one podrażniać skórę. Skóra chorego powinna po umyciu pozostać delikatnie osuszona oraz zabezpieczona środkami nawilżającymi i natłuszczającymi np. kremem Argotiab, który zawiera srebro TIAB i działa przeciwzapalnie i przeciwgrzybicznie na rany. Działa on jak plaster w żelu i ułatwia regenerację skóry. W 2016 roku Argotiab został nagrodzony prestiżowym wyróżnieniem w dziedzinie Innowacji roku w leczeniu ran i oparzeń. To absolutny must have w domowej apteczce!
W przypadku odleżyn w warunkach domowych należy postępować dokładnie tak samo jak z ranami. Oznacza to pamiętanie o sterylności opatrunków, dezynfekcji, maściach i kremach odkażających. Tkanki martwicze powinny być usuwane chirurgicznie, nigdy nie należy usuwać ich samemu!
Spragniony wiedzy medycznej? Śledź nas na Facebooku i Instagramie!
