Odleżyny to niezwykle duży problem, dobrze znany opiekunom osób długotrwale unieruchomionych. W Polsce dotyczy on około 270 tys. osób rocznie. Odleżyny mogą rozwijać się niezależnie od wieku i zalicza się je do ran trudno gojących.
Odleżyny to miejscowe uszkodzenia skóry, które powstają na skutek intensywnego i długotrwałego ucisku lub połączenia ucisku z tarciem. Na skutek braku zaopatrzenia obszaru skóry w tlen i składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania komórek powstaje martwica. Odleżyny często spotykane są u chorych przebywających długotrwale w tej samej pozycji np. leżących lub poruszających się na wózku inwalidzkim. Nie ograniczają się niestety tylko do zewnętrznych powłok ciała, ale mogą rozwinąć się w owrzodzoną ranę. Tego typu uszkodzenia niestety są bardzo podatne na zakażenia, dlatego niezmiernie istotne w przypadku odleżyn jest jak najszybsze wdrożenie leczenia oraz kontakt z lekarzem.
Powstawanie odleżyn może być wynikiem działania zarówno czynników wewnętrznych – związanych ze stanem chorego, jak i zewnętrznych.
Wyróżniamy kilka rodzajów odleżyn, w zależności od stopnia ich zaawansowania.
Odleżyny I stopnia
Ten rodzaj odleżyn charakteryzuje się nieblednącym rumieniem o ograniczonym zasięgu. Zwykle pojawia się w miejscu występowania wypukłości kostnej. Skóra ma przy nim zachowaną ciągłość.
Odleżyny II stopnia
W ich przypadku dochodzi do częściowej utraty grubości powierzchniowych warstw skóry. Odleżyna II stopnia ma charakter płytkiego, wilgotnego lub suchego, otwartego owrzodzenia z czerwonoróżowym dnem. Taka rana wygląda niemal jak otarcie.
Odleżyny III stopnia
Na tym etapie skóra traci swoją grubość. Odleżyna III stopnia obejmuje także tkankę podskórną i może rozszerzać się na kolejne warstwy. Głębokość rany zależy od jej umiejscowienia: jest głębsza w miejscach, gdzie znajduje się dużo tłuszczu np. na pośladkach.
Odleżyny IV stopnia
To ostatnie stadium odleżyn, dochodzi w nim do obszernej destrukcji oraz martwicy w obrębie tkanek. Głębokość odleżyny IV stopnia zależy od jej umiejscowienia, ale może sięgać mięśni, ścięgien powięzi, czy kości.
Odleżyny – jak o nie dbać?
Szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na higienę odleżyn. Nie należy używać perfumowanych mydeł, bo mogą one podrażniać skórę. Skóra chorego powinna po umyciu pozostać delikatnie osuszona oraz zabezpieczona środkami nawilżającymi i natłuszczającymi np. kremem Argotiab, który zawiera srebro TIAB i działa przeciwzapalnie i przeciwgrzybicznie na rany. Działa on jak plaster w żelu i ułatwia regenerację skóry. W 2016 roku Argotiab został nagrodzony prestiżowym wyróżnieniem w dziedzinie Innowacji roku w leczeniu ran i oparzeń.
W przypadku odleżyn w warunkach domowych należy postępować dokładnie tak samo jak z innymi ranami: oznacza to pamiętanie o sterylności opatrunków, dezynfekcji, maściach i kremach odkażających. W ramach profilaktyki należy kilka razy na dobę zmieniać pozycję chorego.
Spragniony wiedzy medycznej? Śledź nas na Facebooku i Instagramie!
